الکساندر لیاپانوف، ‏خالق نظریه‌ی مدرن‎ پایداری

نوع مقاله : مقاله ترجمه ای

نویسنده

گروه آمار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین

چکیده

الکساندر م. لیاپانوف، ریاضیدان برجسته‌ی روسی، صد سال پیش در 6 نوامبر 1918 درگذشت. برای گرامی‌داشت یاد او، رویدادهای اصلی زندگی او در دوران دانشجویی، سال‌های اقامت در سن‌پترزبورگ تا سال 1885، سپس دوره‌ی زندگی در خارکف، و سرانجام دوره‌ی دوم زندگی او در سن‌پترزبورگ از سال 1902
را مرور می‌کنیم. زمینه‌های اصلی فعالیت علمی او (نظریه‌ی پایداری، نظریه‌ی پتانسیل، نظریه‌ی احتمال، شکل سیارات) را با تمرکز بر نظریه‌ی پایداری و آشوب به تفصیل بازگو می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] E. A. Barbashin, Lyapunov Functions, Nauka, Moscow, 1970.
[2] L. Hatvani, Alekszandr Ljapunov, aki rendet csinált a stabilitáselméletben (in Hungarian) [Aleksandr Lyapunov, who has put stability theory in order], Magyar Tudomány, 180 (2019) 255–265. https://doi.org/10.1556/2065.180.2019.1.10.
[3] A. M. Lyapunov, Collected works, (in Russian), Academy of Sciences of Soviet Union, Moscow, 1948.
[4] A. M. Lyapunov, Lectures in theoretical mechanics, (in Russian), Naukova Dumka, Kiev, 1982.
[5] Y. Sinai, Russian mathematicians in the 20th century, World Scientific, New Jersey, 2003. https://doi.org/10.1142/4499;Zbl1079.01023.